Witamina C jest wytwarzana przez organizmy wielu zwierząt i roślin. Nielicznym wyjątkiem jest organizm człowieka, który nie posiada tej zdolności, a zatem dla właściwego funkcjonowania witamina musi być dostarczana ze źródeł zewnętrznych, najlepiej w postaci pożywienia. Witamina C jest dość powszechnie spotykana w pożywieniu, stąd też obecnie w naszym obszarze geograficznym nie obserwujemy drastycznych przypadków niedoboru, choć w niektórych przypadkach wskazane jest jej dostarczenie w zwiększonych ilościach. Sporą rolę odgrywa tu fakt, że witamina C jest bardzo nietrwała, duża jej część jest niszczona przez obróbkę termiczną, jak gotowanie i mrożenie. Stąd też największą zawartość witaminy zawierają produkty świeże i nieprzetworzone, trudno dostępne zwłaszcza w miesiącach zimowych. Używanie witaminy C jest obecnie jedną z najbardziej popularnych form suplementacji pojedynczą witaminą, zwłaszcza w okresie jej wzmożonego zapotrzebowania. Jako przykład można posłużyć się statystykami z Wielkiej Brytanii, gdzie więcej niż 55% kobiet i około 42% mężczyzn regularnie ją zażywa. Również w Polsce witamina C cieszy się ogromną popularnością, zwłaszcza w okresie przeziębień i zachorowań na grypę.

Informacje ogólne

Możliwe zastosowania

Witamina C odgrywa bardzo istotną i szeroką rolę w wielu procesach naszego organizmu. Bierze udział m.in. w:

• Chronieniu organizmu przed działaniem wolnych rodników (dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza i żywności) – jest silnym antyoksydantem,
• Chronieniu układu sercowo-naczyniowego – współdziała z witaminą E w ochronie przed wolnymi rodnikami uszkadzającymi układ krążenia,
• Pobudzaniu działania układu odpornościowego – powoduje zwiększenie aktywności białych krwinek oraz interferonu, przez co znajduje zastosowanie jako czynnik zapobiegający infekcjom górnych dróg oddechowych oraz skracający czas choroby i łagodzący objawy,
• Działaniu przeciwzapalnym i łagodzeniu skutków alergii - zmniejsza tempo syntezy histaminy (jednego z mediatorów procesu zapalnego), przez co pozwala na łagodzenie procesów alergicznych i zapalnych takich jak katar sienny, astma, wypryski, pokrzywka itp.
• Syntezie kolagenu - głównego białka tkanki łącznej organizmu (np. skóra, chrząstka stawowa, naczynia krwionośne, dziąsła itp.)
• Ułatwianiu wchłaniania żelaza, które jest niezbędne do właściwego wytarzania czerwonych ciałek krwi i odgrywa rolę we właściwym wykorzystaniu kwasu foliowego, jak również wpływa na pobudzenie procesów krwiotwórczych,
• Zmniejszeniu negatywnego działania nitrozoamin, które są potencjalnie rakotwórczymi substancjami mogącymi przyczyniać się do powstawania zmian nowotworowych w obrębie przewodu pokarmowego i nie tylko.

Witamina C i jej działanie w ochronie oczu

Tkanka oczu jest niezwykle delikatna i wrażliwa na działanie wolnych rodników oraz utlenianie, które może powodować powikłania, takie jak katarakta lub zwyrodnienie plamki. Przeprowadzono wiele badań, które potwierdzają korzystny wpływ witaminy C w leczeniu katarakty. Może ona również chronić przed uszkodzeniami oka będącymi następstwem cukrzycy. Uważa się, że aby podnieść poziom witaminy C w soczewce oka należy przyjmować dzienną dawkę na poziomie przynajmniej 1000 mg. 

Rola witaminy C w zapobieganiu przeziębieniom

Przeprowadzane badania potwierdzają, że odpowiednia dawka witaminy C (500 mg lub Ester-C) może być stosowana, jako środek zapobiegający przeziębieniom. Główne pozytywne skutki działania witaminy C to przynoszenie szybkiej ulgi, zmniejszenie intensywności uciążliwych i męczących objawów (kichanie, kaszel), oraz przyspieszenie powrotu do zdrowia. Witamina C przyczynia się również do spadku ilości występowania zachorowań, zatem sprawdza się równiż w profilaktyce. Ester-C firmy Solgar ma znaczącą przewagę nad zwykłą witaminą C w zapobieganiu infekcji i przyspieszeniu powrotu do zdrowia. Wykazano tu znacznie szybsze ustąpienie wyżej wymienionych objawów (o 2 dni szybciej). Działanie witaminy C jest szczególnie ważna w czasie zimy, kiedy duża liczba osób narażona jest na ryzyko wystąpienia infekcji, jednak coraz częściej takie przypadki zdarzają się również latem. Badania wykazują, że codzienne przyjmowanie Ester-C w ciągu roku może znacząco zmniejszyć liczbę przypadków wystąpienia infekcji.

Suplementacja

Największe korzyści przynosi suplementacja witaminy C postaci Ester-C (tu minimalna porcja 500 mg), a następnie postacią naturalnej witaminy C. Ważne jest, aby zawsze występowały wraz z naturalnie przy nich obecnymi bioflawonoidami, rutyną i hesperydyną lub w obecności dzikiej róży. Warunki te są niezbędne do zapewnienia optymalnej przyswajalności i długotrwale wysokiego poziomu witaminy C w komórkach. Dzienna skuteczna porcja to minimum 300 mg do 1000 mg. Warunki przechowywania, w tym szklane opakowanie mają znaczący wpływ na trwałość i aktywność witamin.

Palenie tytoniu

W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano znacznie niższy poziom witaminy C w białych krwinkach u palaczy, w porównaniu z osobami niepalącymi. Porównano przyjmowanie przez palaczy klasycznej witaminy C i witaminy C w postaci Ester-C. Palacze tytoniu po przyjęciu witaminy C w postaci Ester-C utrzymywali przez dłuższy czas znacznie wyższy poziom witaminy C w białych krwinkach.

Co wyróżnia preparat Ester-C od innych suplementów zawierających witaminę C

Preparatów witaminy C jest bardzo wiele, jest ona też często stosowana jako środek konserwujący żywność. Większość z nich to czysta postać kwasu askorbinowego, bardzo tania, która jednak podlega znacznym ograniczeniom wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Jest to szczególnie widoczne w jelitach, gdzie środowisko jest alkaliczne i następuje proces neutralizacji kwaśnych właściwości witaminy C, co przy przyjmowaniu wyższych dawek może prowadzić do niekorzystnych efektów ze strony przewodu pokarmowego, jak np. wytwarzanie gazu i związane z tym wzdęcia, a także stany zapalne tkanek, biegunki i w konsekwencji znaczne zmniejszenie wchłaniania witaminy C. Stąd też poszukiwania takich modyfikacji tej powszechnej, ale niezbędnej witaminy, aby zredukować te niekorzystne zjawiska do minimum i jednocześnie zwiększyć jej wchłanianie z przewodu pokarmowego w celu dostarczenia jak największych ilości do komórek organizmu. Ester-C – askorbinian/treonian wapnia jest opatentowaną kombinacją witaminy C i jej metabolitów, rozpuszczalną zarówno w wodzie, jak i tłuszczach. W czasie produkcji Ester-C część kwasu askorbinowego podlega takim przemianom, jak dzieje się to w organizmie człowieka. Efektem jest odporność takiego kompleksu na inaktywację oraz szybką eliminację z organizmu, powodującą znacznie dłuższą i silniejszą aktywność biologiczną od tradycyjnych preparatów witaminy C, zawierających czysty kwas askorbinowy. Ponadto Ester-C posiada neutralne pH, co eliminuje niekorzystne zjawiska związane z kwasowością witaminy C w jelitach, jednocześnie zwiększając jego wchłanianie. Jako, że w Ester-C witamina C jest całkowicie buforowana wapniem, stanowi on także dodatkowe źródło łatwo przyswajalnego wapnia, który działa razem z nią w układzie odpornościowym i krążeniowym. Wykazano także, że osoby przyjmujące Ester-C wydalają z moczem kilkaset procent mniej szczawianów od osób przyjmujących zwykły kwas askorbinowy, co znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia niepożądanych działań ze strony nerek. Wszystko to stanowi, że Ester-C jest obecnie jedną z najlepszych form suplementacji witaminą C zarówno pod względem biodostępności, działania i także minimalizacji ryzyka wystąpienia działań ubocznych, szczególnie ze strony przewodu pokarmowego i nerek. Wykazano, że Ester-C działa dwukrotnie szybciej, dwukrotnie dłużej utrzymuje swój poziom w komórkach oraz czterokrotnie szybciej przyswaja się w komórkach od zwykłego kwasu askorbinowego.

Bezpieczeństwo suplementu Ester-C

Ester-C ma znaczną przewagę nad kwasem askorbinowym, jeśli chodzi o poziom w osoczu i zawartość w białych krwinkach. Znacznie mniejsze ilości szczawianów były wydzielane przy spożywaniu Ester-C. Jest to prawdopodobnie związane z wyższym jej poziomem w surowicy krwi i krwinkach białych. Mniejsza ilość szczawianów to mniejsze ryzyko powstania kamicy.

Źródła pokarmowe witaminy C

Najbogatszymi jej źródłami w pożywieniu są m.in.: acerola, winogrona, papryka, dzika róża, owoce cytrusowe, porzeczki, maliny, truskawki, jeżyny, brukselka, kapusta, kalafior, brokuły, cebula, jabłka, groszek, a także ziemniaki, będące jej głównym źródłem w wielu krajach.

Bibliografia:

1. J. Gawęcki, L. Hryniewiecki „Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu”, PWN 1998.
2. Światosław Ziemlański, praca zbiorowa „Normy żywienia człowieka”, PZWL 2001.
3. M.T. Murry „Encyclopedia of Nutritional suplement”, Prima Publishing 1996 Pauling L, Prpceedings of the National Academy of Sciences USA, 67, 1970, pp1643-1648.
4. Wilkinson I et al, J Cardiovasc Pharmacol, 34, 1999, pp690-693. Seddon J et al, American Journal of Public Health, 84, 1994, pp788-792.
5. Moertel C et al, New England Journal of Medicine, 312, 1985, pp137-141.
6. www.solgar.pl

Polecamy produkty zawierające witaminę C dostępne w naszym sklepie internetowym. Poniżej znajdziesz listę kilku z nich:

1. Ester C Plus - 1000 mg Witaminy C (Solgar)
2. Hy-C 100 tabl. (Solgar)
3. Acerola 100 tabl. (Sanbios)
4. Natur C active (Sanbios)
5. Żurawina Cran Flora (Solgar)
6. Żurawina z acerolą (Sanbios)
7. Żurawina (Solgar)